Stuifmeel: 5 redenen om stuifmeelkorrels te gebruiken!

Stuifmeel is onmisbaar voor leven op aarde. Want hoewel stuifmeelkorrels bij flink wat mensen nare hooikoortsklachten veroorzaken, zijn ze essentieel voor de voortplanting van groenten, fruit en alle andere bomen en planten. Omdat wij als bestuivingsimkers hier een grote rol in spelen, weten we veel van deze materie af. We leggen je dan ook graag alles uit over bijen, stuifmeel en bestuiving!

De meeste gewassen en struiken planten zich voort door middel van zaden. Veel van deze zaden zijn een belangrijk onderdeel van onze dagelijkse voeding, denk maar aan granen en noten. Maar ook vruchten als appels, peren en kersen zouden er niet zijn zonder dat ze zaden -de pitten- zouden bevatten. Kortom: zonder zaden geen menselijk leven!

Wat jij -net als heel veel andere mensen- misschien niet weet, is dat er aan het ontwikkelen van zaad een heel mooi proces vooraf gaat, waarbij stuifmeel een sleutelrol vervult!

Stuifmeel en bestuiving

Om zaad te vormen maken planten eerst stuifmeelkorrels in de helmdraden. Dit zijn de zaadcellen die overgebracht moeten worden op het vrouwelijke deel van een bloem, de stamper. Via de stamper groeien stuifmeelkorrels naar beneden om in het vruchtbeginsel samen te smelten met een eicel. Pas als deze bevruchting is geslaagd zullen de zaden zich gaan ontwikkelen.

Om er voor te zorgen dat het stuifmeel uit de helmdraad op de stamper van een andere bloem terecht komt, hebben planten en bomen grofweg van twee mechanismen: verspreiding door de wind of door insecten. Het overbrengen van stuifmeelkorrels van de helmdraad naar de stamper noemen we bestuiving.

Om er voor te zorgen dat insecten deze bestuiving uitvoeren, vormen de gewassen bloemen rondom de helmdraden en de stampers. Deze bloemen hebben vaak aantrekkelijke kleuren en geuren, en produceren ook nog eens nectar. Zo lokken de bloemen dan bijen en andere insecten, die afhankelijk zijn van nectar en stuifmeel als voedsel.

Bij ieder bloembezoek blijven er stuifmeelkorrels in de haartjes van een insect kleven, die ze meeneemt naar een volgende bloem. Zodra zij daar over de stamper heen gaat om bij de nectar onderin de bloem te komen, blijven er vaak stuifmeelkorrels op de kleverige stempel van de stamper plakken en kunnen zo gaan zorgen voor bevruchting!

Stuifmeelklompjes oogsten van bijen

Iedere bloem heeft haar eigen unieke stuifmeel met een eigen unieke kleur en structuur. Heel vaak is het stuifmeel geel van kleur, maar soms is het ook rood, wit, groen, paars, blauw, oranje, bruin of zelfs zwart! Daarom zijn de stuifmeelklompjes die bijen verzamelen dan ook van verschillende kleuren.

Bijen verzamelen stuifmeel vanuit hun behoefte naar eiwitten, vetten, mineralen en vitamines. Werksters verzamelen het door stuifmeelkorrels van bloemen in korfjes aan hun achterpoten samen te voegen tot klompjes die bestaan uit duizenden korrels. Eén zo’n klompje met vers stuifmeel weegt ongeveer 12 mg.

Om deze stuifmeelklompjes te kunnen oogsten plaatst de imker een stuifmeelval voor de vliegopening van de kast. Een deel van de bijen dat met klompjes stuifmeel aan de achterpoten verliest deze dan bij het naar binnen gaan, waarna deze worden opgevangen en vervolgens gedroogd. Deze gedroogde klompjes noemen we vaak bijenpollen en zijn een gezond voedingssupplement.

Dankzij deze stuifmeelklompjes is een honingbij in staat om met haar eiwit-vetlichaam voedstersap en koninginnegelei -de Royal Jelly– te maken. Hierdoor kunnen de larven uitgroeien tot werksters en is de koningin in staat om tot duizenden eitjes per dag te leggen. Ook de ontwikkeling van de wasklieren hangt samen met en consumeren van voldoende vers stuifmeel. Jaarlijks heeft een bijenkolonie dan ook wel 30 kilo stuifmeel nodig om gezond te kunnen blijven!

De samenstelling van stuifmeel

Stuifmeel is eigenlijk een heel fijne poeder dat bestaat uit minuscuul kleine korreltjes die met het blote oog niet eens waarneembaar zijn. Van individuele stuifmeelkorrels is de herkomst dan ook alleen maar met de microscoop te bepalen! Het stuifmeel dat wij waarnemen zijn vaak klontjes die bestaan uit duizenden stuifmeel korrels die aan elkaar geplakt zijn.

Stuifmeelkorrels zijn dus feitelijk de mannelijke voortplantingscellen van planten en zijn vanwege de kleine afmetingen lastig om te oogsten. De korrels bestaan voor 30% uit eiwitten, waarvan 10% vrije aminozuren zijn, 30% koolhydraten, 20% uit vetten en 20% uit overige stoffen zoals vitaminen en mineralen.

De vitaminen in stuifmeel zijn: vitamine A, vitamine B1, B2, B3, B6, B8, B9 en B12, vitamine C, vitamine D, vitamine E en vitamine K. Omdat stuifmeelkorrels relatief heel veel vitamine B12 bevatten, is het gebruik van stuifmeel zeker aan te bevelen als je geen of weinig vlees eet.

Zijn stuifmeelkorrels gezond?

Stuifmeelkorrels zijn voor veel insecten de belangrijkste voedingsbron vanwege de hoogwaardige eiwitten die het bevat. Maar het is niet alleen voor insecten van levensbelang: het bevat ook veel stoffen die onmisbaar zijn in gezond voedingspatroon voor ons!

Hoewel je als je dagelijks gezond en gevarieerd eet al ruim voldoende van deze essentiële stoffen binnenkrijgt, zijn er ook veel omstandigheden waarbij het eten van stuifmeel een waardevolle bijdrage levert aan een gezonde levensstijl. Eigenlijk is er geen enkel natuurlijk kant-en-klaar product dat zoveel waardevolle elementen bevat als stuifmeel!

Zo kunnen mensen met luchtwegklachten als astma, bronchites, en hooikoorts baat hebben bij het eten van bijenpollen, evenals wanneer je bloedarmoede, leveraandoeningen en darmklachten hebt. Ook bij huidproblemen zoals acné en dergelijke is het gebruik ervan zeker aan te raden! Samenvattend: stuifmeel is een gezond product dat bijdraagt aan een gezond voedingspatroon.

Stuifmeelkorrels voor darm- huidflora

Hoewel er nog veel aanvullend onderzoek plaats moet vinden, wijst alles er wel op dat het gebruik van stuifmeel erg goed is voor de spijsvertering. Daarom is het eten van gedroogde stuifmeelkorrels zeker ook aan te bevelen bij infecties in de darmen, diaree, en allerei andere darmongemakken. Het is zeer waarschijnlijk dat stuifmeel ook een rol speelt bij het in stand houden van een gezonde darmflora doordat het schadelijke microben verstoort of onderdrukt.

Daarnaast is uitwendig gebruik van producten met stuifmeelkorrels ook aan te bevelen omdat het gunstig is voor de huidflora. Regelmatig gebruik kan bijdragen aan een mooiere huid, glanzender haar en sterkere nagels.

Bijenbrood: het beste stuifmeel voor consumptie?

Bijenbrood is door bijen geconserveerd vers stuifmeel dat zij in de cellen van hun raat opslaan. Ze gebruiken dit als voedingsbron in tijden dat er voor de dagelijkse behoefte te weinig verse stuifmeelkorrels binnenkomen. Bijenbrood is dus een onmisbare voedselreserve van een bijenvolk.

Om stuifmeel te verwerken tot bijenbrood vindt er in de bijenkast een soort fermentatieproces plaats. De werkbijen voegen aan de stuifmeelklompjes enzymen toe met een klein beetje honing om het zo langer houdbaar te maken.

Bijenbrood is voor menselijke consumptie eigenlijk nog beter dan gedroogd stuifmeel, want door het conserveringsproces dat de bijen in gang gezet hebben kan onze spijsvertering de waardevolle elementen uit de stuifmeelkorrels veel beter opnemen.