Het versuikeren van honing is een normaal natuurlijk proces, dat ook wel kristalliseren heet. Iedere honing kristalliseert na een bepaalde periode. Daar ontkom je gewoon niet aan. Maar zegt kristalliseren iets over de kwaliteit en de smaak van de honing? En: hoe voorkom je dat honing snel versuikert? Lees in dit artikel alle antwoorden op jouw vragen over versuikerde honing.
Wat is versuikerde honing?
Honing is van nature vloeibaar maar versuikert op natuurlijke wijze. Na een aantal weken, maanden of zelfs jaren zal vloeibare honing gaan kristalliseren. De snelheid van de kristallisatie hangt af van de soort honing. Kristallisatie heeft géén invloed op de smaak en de kwaliteit, alleen de structuur verandert. Je kan versuikerde honing ook gewoon weer vloeibaar maken.
Dat honing kristalliseert komt doordat de natuurlijke druivensuikers in de honing veranderen van structuur. Deze suikers vormen kleine kristalkernen die steeds verder uitgroeien en uiteindelijk alle honing doortrekken.
De korrels in versuikerde honing bestaan uit natuurlijke glucosekristallen. Deze ontstaan wanneer glucose – een van de belangrijkste suikers in honing – uit de vloeistof bindt tot kleine kristallen. Deze kristallen groeien langzaam en geven de honing een vaste of korrelige structuur. Door honing onder bepaalde omstandigheden te bewaren kan je dit proces wel vertragen.
Wijst versuikerde honing op een suikertoevoeging?
Veel mensen denken als ze een laag kristallen in de pot honing zien, dat er dan suiker aan de honing is toegevoegd. Maar niets is minder waar! Een (snelle) kristallisatie is een van de kenmerken van een mogelijk goede honingkwaliteit!
“Ik vind het wel mooi als de honing versuikert. Dan weet ik tenminste zeker dat het niet te heet is geweest”
— Pieter, honingspecialist
Verhitting van honing kan de snelheid van kristallisatie namelijk tijdelijk vertragen, maar het stopt het proces niet volledig. Hier is een duidelijke uitleg:
Wanneer honing licht wordt verwarmd (bijvoorbeeld tot circa 40 °C), lossen bestaande kristallen op en wordt de honing weer tijdelijk vloeibaar. Omdat er op dat moment geen kristalkernen meer aanwezig zijn, duurt het even voordat nieuwe kristallen zich vormen. Dat geeft een vertraging in het versuikeringsproces.
Waarom versuikert honing soms zo snel?
Kristallisatie ontstaat door het natuurlijke suikergehalte in honing. Echte honing bevat vooral glucose en fructose. Glucose is gevoelig voor kristalvorming, vooral bij lage temperaturen of wanneer het watergehalte laag is. De verhouding tussen deze suikers bepaalt hoe snel een honingsoort versuikert.
Voorjaarshoning en koolzaadhoning bevatten relatief veel glucose en kristalliseren daarom snel. Acaciahoning bevat juist veel fructose, waardoor deze langer vloeibaar blijft. Daarnaast spelen temperatuur en opslagmethode een rol. Bewaren op kamertemperatuur voorkomt snelle kristallisatie beter dan opslag in de koelkast.
Een paar factoren die bijdragen hoe snel honing versuikert:
- Een hoog gehalte aan glucose in verhouding tot fructose
- Bewaren bij temperaturen tussen 10 en 15 graden
- Aanwezigheid van kristallen of stuifmeelkorrels als ‘zaadkernen’
Honingsoorten zoals Biesbosch-honing en acaciahoning kristalliseren daarentegen juist weer heel langzaam. Bij hele zuivere acaciahoning duurt het vaak wel meer dan 10 jaar voordat deze honing versuikert!
Kan je gekristalliseerde honing nog eten?
Een veelvoorkomend misverstand is dat men denkt dat honing met kristallen niet goed meer is. Een aantal mensen gooit deze honing zelfs weg. En dat is echt zonde! Want door het kristalliseren van de honing verandert namelijk alleen de structuur.
Smaak en kwaliteit van deze honing veranderen niet! Versuikerde honing is dus nog prima eetbaar. Soms is het zelfs handig, want het druipt minder snel van de boterham af doordat het dikker is. Maar heb je toch liever vloeibare honing? Dan kan je het ook eenvoudig zelf weer vloeibaar maken!
Hoe maak je versuikerde honing weer vloeibaar?
Wie liever vloeibare honing gebruikt, kan versuikerde honing voorzichtig verwarmen. Belangrijk is dat dit op lage temperatuur gebeurt, om de kwaliteit te behouden. Verwarming tot maximaal 40 graden Celsius is voldoende om kristallen langzaam weer op te lossen.
Zo maak je versuikerde honing vloeibaar
- Zet de versuikerde honing warm
Zoek een plek op waar de honing geleidelijk aan max 42 °C verwarmd wordt. Dit kan bijvoorbeeld au-bain-marie of in een elektrische oven
- Geef de gekristalliseerde honing tijd om vloeibaar te worden
Eenmaal op temperatuur zal de honing langzaam steeds vloeibaarder worden. Over het algemeen geldt hierbij: hoe groter de verpakking en hoe harder de kristallisatie, hoe langer dit duurt.
- Laat de vloeibaar geworden honig afkoelen
Als alle kristallen uit de versuikerde honing weer gesmolten zijn kan de de honing uit de vloeibare honing verwarming gehaald worden. Even af laten koelent tot kamertemperatuur en eet smakelijk!
Let op: gebruik nooit een magnetron. De snelle en hoge verhitting kan enzymen en natuurlijke aroma’s aantasten..
Hoe kan je versuikering vertragen?
Hoewel je kristallisatie niet volledig kunt voorkomen, zijn er manieren om het proces te vertragen. De belangrijkste factor is temperatuur. Honing bewaar je het best op kamertemperatuur, niet in de koelkast. Ook licht en lucht kunnen invloed hebben op de structuur.
- Zet de pot op een droge plek bij ca. 20 °C
- Sluit de pot altijd goed af tegen vochtopname
- Gebruik bij voorkeur glazen potten in plaats van plastic
Voor langdurige opslag is invriezen zelfs mogelijk. Honing vriest niet keihard in en het kristallisatieproces wordt vrijwel stilgelegd.
Honing versuikert. Dit is een natuurlijk proces dat ook wel kristalliseren genoemd wordt. Alle soorten honing versuikeren na verloop van tijd.
De snelheid waarmee honing kristalliseert verschilt per honingsoort. Het is een natuurlijk proces wat aan de kwaliteit en smaak niets afdoet. Versuikerde honing kan je weer vloeibaar maken door het licht te verwarmen.
Wat is crèmehoning en waarom versuikert deze niet?
Crèmehoning ontstaat door vloeibare honing bewust gecontroleerd te laten kristalliseren. Daarbij wordt enthoning toegevoegd, een honingsoort die al een fijne, boterzachte kristalstructuur heeft. Deze wordt in kleine hoeveelheden vermengd met vloeibare honing en regelmatig geroerd.
Door dit proces ontstaat een smeuïge, smeerbare honing die niet hard wordt. Crèmehoning heeft een constante structuur en kristalliseert gelijkmatig, wat het gebruiksgemak verhoogt. Deze variant is ideaal voor op brood of in yoghurt, omdat het niet uitloopt of druipt.
- Crèmehoning maken vergt vakmanschap. Het vergt:
- Gebruik van hoogwaardige enthoning met fijne kristallen
- Nauwkeurige temperatuurbeheersing
- Regelmatig roeren gedurende meerdere dagen
Is versuikerde honing nog eetbaar?
Versuikerde honing is volledig eetbaar en blijft net zo smaakvol als vloeibare honing. De structuur verandert, maar de samenstelling blijft hetzelfde. Veel mensen waarderen de stevige structuur juist omdat het minder snel van brood of lepel druipt.
Het idee dat versuikerde honing oud of bedorven zou zijn is dus onterecht. In feite wijst kristallisatie juist op minimale bewerking en een zuiver product. Honing die nooit kristalliseert is vaak sterk gefilterd of verhit, wat de natuurlijke eigenschappen aantast.
Crèmehoning of honing die wel/niet snel versuikert bestellen?
-
Biesbosch raathoningDeze raathoning uit natuurgebied De Biesbosch heeft een milde, fruitige smaak en…Vanaf €2,99 -
Product in de uitverkoop
Voorjaarshoning NLHeerlijke voorjaarshoning met een florale, fruitige toets. De bijen verzamelen nectar uit…Vanaf €4,70 -
Product in de uitverkoop
AcaciahoningAcaciahoning is een van de zachtste en zoetste honingsoorten die er zijn….Vanaf €4,12 -
Product in de uitverkoop
KoolzaadhoningNatuurzuivere koolzaadhoning met een karakteristiek zachte en romige smaak. Deze lichtgekleurde honing…Vanaf €3,42 -
Product in de uitverkoop
KlaverhoningKlaverhoning is een zachte honingsoort die bijen maken van de nectar van…Vanaf €4,44 -
Product in de uitverkoop
Acaciahoning 3,5 kiloAcaciahoning in een prachtige XXL-bewaarverpakking. Deze lichtgekleurde honing heeft een zachte, zoete…Oorspronkelijke prijs was: €64,75.€59,50Huidige prijs is: €59,50.
Veelgestelde vragen over versuikerde honing
Honing versuikert doordat de aanwezige glucose kristallen vormt. Bij een juiste verhouding met fructose en voldoende lage temperatuur zet dit zich voort tot de hele pot kristalliseert. Dit is een natuurlijk proces zonder invloed op de smaak.
Nee, versuikerde honing is niet bedorven. De het versuikeren veranderd de structuur van de honing, maar de kwaliteit blijft behouden. Het is gewoon eetbaar en kan zelfs prettiger zijn op brood doordat het minder druipt. De houdbaarheid van versuikerde honing is hetzelfde als bij vloeibare honing.
Gekristalliseerde honing maak je vloeibaar door het langzaam te verwarmen tot maximaal 40 graden. Plaats het potje in warm water of in de winter middels een bierviltje op de radiator. Doe gekristalliseerde honing nooit in de magnetron omdat die de natuurlijke stoffen in honing kan afbreken.
Crèmehoning is honing die bewust en gecontroleerd is gekristalliseerd, zodat het een gladde, smeerbare structuur krijgt. Gewone honing kristalliseert spontaan en ongelijkmatig. Crèmehoning blijft lang zacht en is daardoor ideaal voor dagelijks gebruik.
Acaciahoning bevat veel fructose en relatief weinig glucose. Fructose kristalliseert veel langzamer, waardoor acaciahoning vaak jarenlang vloeibaar blijft. Dit maakt het een populaire keuze voor wie altijd een heldere, stroperige honing wil gebruiken.
Nee, dat is niet erg. Snelle kristallisatie komt vaak voor bij soorten als koolzaad- of voorjaarshoning. Deze bevatten meer glucose en kristalliseren daardoor snel. Dit doet niets af aan de kwaliteit, het is puur een kwestie van structuur.
Ja, honing kan worden ingevroren. Dit stopt het kristallisatieproces bijna volledig. Honing vriest niet hard in, dus je kunt het eenvoudig later weer gebruiken. Deze methode is handig voor wie honing langdurig vloeibaar wil houden.
